Dostęp do informacji o środowisku jest prawem obywatelskim, przyznanym przez Konstytucję RP z 1997 roku. Art. 74 ust. 3 Konstytucji gwarantuje każdemu prawo do informacji o stanie środowiska i jego ochronie, a wieć podejmowanych w tej mierze działaniach.
Każdy ma prawo do informacji o środowisku i jego ochronie w granicach określonych ustawą z dnia 3 października 2008 roku o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz.U. 2008 nr 199 poz. 1227, z późn. zm., zwanej dalej "ustawą ooś"). Prawo do informacji o środowisku i jego ochronie jest prawem konstytucyjnym dowolnej osoby fizycznej lub prawnej, niezależnie od narodowości, miejsca zamieszkania lub siedziby.
Udostępnieniu, na zasadach w/cyt. ustawy, podlegają informacje znajdujące się w posiadaniu organu administracji lub które są dla niego przeznaczone (informacje, którymi w imieniu organu dysponują osoby trzecie, w tym też informacje, których organ ten ma prawo żądać od tych osób trzecich), wymienione w art. 9 ustawy ooś, a mianowicie informacje:
dotyczące stanu elementów środowiska i ich wzajemnego oddziaływania; o emisjach, działaniach wpływających lub mogących wpływać na elementy środowiska, na emisje i zanieczyszczenia; o wpływie stanu środowiska na zdrowie i warunki życia ludzi oraz na dobra kultury; o działaniach i środkach, w szczególności administracyjnych i ekonomicznych, mających na celu ochronę środowiska; o planach, programach, analizach finansowych, działaniach zwiąanych z podejmowaniem rozstrzygnięć istotnych dla ochrony środowiska.
Szczegółowe dane o upublicznieniu informacji zawiera art. 9 ustawy ooś.
Zasadą jest udostępniane informacji o środowisku na pisemny wniosek, przy czym zgodnie z art. 13 ustawy ooś, od podmiotu żądającego informacji o środowisku i jego ochronie nie wymaga się wykazania interesu prawnego lub faktycznego. We wniosku o udostępnienie informacji powinien być jasno określony zakres informacji i oczekiwana forma udostępnienia oraz dane i adres wnioskodawcy.
Bez pisemnego wnisoku udostępnia się informację niewymagającą wyszukiwania lub w przypadku wystąpienia klęski żywiołowej. W pewnych sytuacjach organ administracji może odmówić udostępnienia informacji o środowisku i jego ochronie, np. jeżeli wymagałoby to dostarczenia dokumentów lub danych będących w trakcie opracowywania, przeznaczonych do wewnętrznego komunikowania się oraz w sytuacji, gdy wniosek o udostępnienie informacji jest w sposób oczywisty niemożliwy do zrealizowania lub sformułowany w sposób zbyt ogólny. Odmowa następuje w drodze decyzji organu administracji. Ograniczenia udostępniania informacji o środowisku uregulowane zostały w art. 16 ust. 1 ustawy ooś.
Udostępnienie informacji o środowisku i jego ochronie jest bezpłatne, gdy:
przekazanie informacji następuje ustnie lub informacje o dokumentach znajdują się w publicznie dostępnym wykazie danych, a dokumenty zostają wyszukane i przejrzane w siedzibie organu administracji.
Udostępnienie jest płatne w sytuacji, gdy:
informacje wymagają wyszukania, sporządzone zostają kopie dokumentów lub danych, następuje przekształcenie informacji w formę zawartą we wniosku (np.elektroniczną na płycie CD), organ przesyła wnioskodawcy sporządzone kopie dokumentów lub danych drogą pocztową lub kurierem.
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 12 listopada 2010 roku w sprawie opłat za udostępnianie informacji o środowisku (Dz. U. z 2010 r., nr 215, poz. 1415) określa szczegółowe stawki opłat, współczynniki różnicujące wysokość opłat, sposób naliczania opłat oraz terminy i sposób uiszczania opłat za wyszukiwanie, przekształcanie informacji, sporządzanie kopii dokumentów lub danych oraz ich przesłanie.
Wzór wniosku o udostępnienie informacji o środowisku i jego ochronie
|